İngiltere’nin önde gelen gazetelerinden The Telegraph, iki lider arasındaki görüşmeye dair dikkat çekici bir analiz yayımladı. Gazetenin manşete taşıdığı değerlendirmede, “Tel Aviv için tehlike çanları çalıyor” ifadesi dikkat çekti.
“Tarihi bir haksızlığı düzeltmek”
Haberde, Erdoğan’ın ABD ziyaretinin sadece diplomatik bir temas olmadığı, aynı zamanda Türkiye’nin savunma alanındaki hedefleri açısından da kritik bir dönüm noktası niteliği taşıdığı vurgulandı. The Telegraph, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Washington’a “tarihi bir haksızlığı düzeltmek ve ülkesinin askeri gücünü artırmak amacıyla gittiğini” yazdı.
Bilindiği üzere Türkiye, 2019 yılında Rus yapımı S-400 hava savunma sistemini satın almasının ardından F-35 programından çıkarılmıştı. O dönemden bu yana Ankara’nın modern savaş uçaklarına erişimi sınırlanmış, bu durum da Türk-Amerikan ilişkilerinde uzun süredir tartışma konusu olmuştu.
İsrail’de endişe büyüyor
The Telegraph’ın analizinde en çok dikkat çeken nokta ise İsrail cephesindeki kaygılar oldu. Habere göre, Türkiye’nin yeniden F-35 programına dahil edilmesi ihtimali, Tel Aviv yönetiminde ciddi bir tedirginlik yaratıyor. Washington’daki diplomatik kaynaklara dayandırılan bilgilere göre, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu bu ihtimalin gerçekleşmemesi için yoğun çaba harcıyor.
Netanyahu’nun, ABD Kongresi’nde özellikle Senato Dış İlişkiler Komitesi’nde etkin rol oynayan isimlerle temas kurduğu ve Dışişleri Bakanı Marco Rubio başta olmak üzere birçok yetkili nezdinde lobi faaliyetlerini artırdığı öne sürüldü. Gazeteye konuşan uzmanlar, böyle bir gelişmenin Orta Doğu’daki hassas dengeleri sarsabileceğini, özellikle İsrail’in bölgesel askeri üstünlüğünü tehdit edebileceğini belirtiyor.
Milyarlarca dolarlık paket gündemde
Analizde, Erdoğan-Trump görüşmesinin sadece F-35 değil, aynı zamanda F-16 satışını da kapsayan geniş kapsamlı bir paketin önünü açabileceği ifade edildi. Amerikan savunma devleri Boeing ve Lockheed Martin’in de bu süreçte yakından rol alabileceğine işaret edildi.
Gazete, Trump’ın Erdoğan ile yakın kişisel ilişkilerinin, milyarlarca dolarlık anlaşmaların hızla sonuçlanmasına zemin hazırlayabileceğini yazdı. Trump’ın görüşmenin ardından sosyal medya hesabından yaptığı paylaşım da hatırlatıldı:
“Cumhurbaşkanı Erdoğan’la büyük bir F-16 anlaşması ve olumlu sonuçlanmasını beklediğimiz F-35 görüşmeleri dahil birçok ticaret ve askeri anlaşma üzerinde çalışıyoruz.”
Orta Doğu’da yeni bir denklem mi?
Uzmanlara göre, Türkiye’nin yeniden F-35 programına dahil edilmesi, sadece Ankara-Washington hattında değil, tüm Orta Doğu’da yeni bir stratejik denge yaratabilir. İsrail’in bölgedeki en yakın müttefiki olan ABD’nin bu adımı, Tel Aviv açısından “askeri üstünlükte kırılma” olarak yorumlanıyor.
The Telegraph, Erdoğan’ın Washington temaslarının ardından bölgede yeni bir dönemin başlayabileceğini ve Türkiye’nin askeri kapasitesini artırma yönündeki adımlarının, İsrail’in güvenlik hesaplarını derinden etkileyebileceğini kaydetti.
