Açıklamada, Hamas’ın müzakere çağrısı ile ABD Başkanı Donald Trump’ın İsrail’e bombardımanları durdurma yönündeki çağrısı “memnuniyet verici ve barış süreci açısından umut verici bir adım” olarak değerlendirildi.
Sekiz Ülkenin Ortak Tutumu
Açıklama, Türkiye, Ürdün, Birleşik Arap Emirlikleri, Endonezya, Pakistan, Katar, Suudi Arabistan ve Mısır dışişleri bakanları tarafından eş zamanlı olarak yayımlandı. Bakanlar, Trump’ın çağrısının “Gazze’de akan kanı durdurma ve bölgesel barışı yeniden tesis etme yönündeki samimi bir irade” taşıdığını vurguladı.
Metinde, Hamas’ın ABD’nin sunduğu plana verdiği olumlu yanıtın, “ateşkesin kalıcı hale getirilmesi, tüm esirlerin serbest bırakılması ve uygulama mekanizmalarının belirlenmesi için gerçek bir fırsat” yarattığı belirtildi. Bakanlar, bu gelişmenin “Gazze halkının maruz kaldığı ağır insani koşulları hafifletmek için tarihi bir dönüm noktası” olabileceğini ifade etti.
Trump’ın Çağrısı: Bombardımanların Derhal Durdurulması
ABD Başkanı Trump, geçtiğimiz günlerde yaptığı açıklamada İsrail’e “Gazze’deki bombardımanları derhal durdurma ve esir takası planının uygulanmasına başlama” çağrısında bulunmuştu. Bölge ülkeleri bu çağrıyı “barışa yönelik somut bir adım” olarak değerlendirirken, açıklamada Trump’ın “Ortadoğu’da barışın yeniden inşasına yönelik kararlılığı” da takdirle anıldı.
Bakanlar, Trump yönetiminin girişimini desteklediklerini bildirerek, “Kalıcı ateşkesin sağlanması, Gazze’ye insani yardımların kesintisiz ulaştırılması ve tüm sivillerin korunması öncelikli hedefimizdir” ifadelerine yer verdi.
Hamas’tan Geçici Yönetim Adımı
Açıklamada dikkat çeken bir diğer unsur, Hamas’ın Gazze’nin idaresini bağımsız teknokratlardan oluşacak geçici bir Filistin İdari Komitesine devretmeye hazır olduğunu duyurması oldu. Bakanlar, bu adımı “Filistin içi uzlaşı ve iki devletli çözüm yönünde atılmış cesur bir adım” olarak değerlendirdi.
Ülkeler, söz konusu geçiş sürecine ilişkin mekanizmalar üzerinde mutabakata varılması gerektiğini belirterek, müzakerelerin “gecikmeksizin başlatılmasının” önemine vurgu yaptı. Açıklamada, “Gazze’nin yeniden inşası, Filistin Yönetimi’nin Gazze’ye dönüşü ve Batı Şeria ile Gazze’nin siyasi olarak birleştirilmesi, barış sürecinin temel taşlarını oluşturacaktır” denildi.
“İki Devletli Çözüm Yolunda Adil Barış” Vurgusu
Ortak açıklamada, bölgedeki barışın yalnızca kalıcı bir iki devletli çözümle sağlanabileceği görüşü yinelendi. Bakanlar, İsrail’in bölgeden tamamen çekilmesi, tarafların güvenliğini sağlayacak yeni bir güvenlik mekanizmasının kurulması ve Filistin halkının kendi kaderini tayin hakkının korunması çağrısında bulundu.
Metinde şu ifadelere yer verildi:
“Gazze’deki saldırıların durdurulması, esirlerin serbest bırakılması, sivillerin yerlerinden edilmemesi ve insani yardımların kesintisiz sürmesi, kalıcı barışın ön şartıdır. Tüm tarafları, iki devletli çözüm temelinde adil, kapsayıcı ve sürdürülebilir bir barış için sorumluluk almaya davet ediyoruz.”
Hamas ve İsrail’den İlk Tepkiler
Hamas yönetimi, geçtiğimiz hafta Trump’ın planındaki esir değişimi önerisini kabul ettiğini, ancak bazı diğer maddelerin “müzakere edilmesi gerektiğini” açıklamıştı. Bu açıklama, uzun süredir tıkanmış olan Gazze-İsrail hattındaki diplomatik temasların yeniden başlaması için önemli bir kapı olarak görülüyor.
İsrail Başbakanlık Ofisi ise yaptığı kısa açıklamada, “Trump’ın planının ilk aşamasının, tüm rehinelerin derhal serbest bırakılmasını öngördüğünü ve İsrail’in bu adımı uygulamaya hazırlandığını” duyurmuştu.
Diplomatik Trafik Yoğunlaşıyor
Ortadoğu’daki yeni diplomatik hareketlilik, özellikle Türkiye ve Katar’ın arabuluculuk rolünü ön plana çıkarıyor. Diplomatik kaynaklar, önümüzdeki günlerde Ankara, Doha ve Kahire’de üst düzey görüşmelerin yapılmasının planlandığını belirtiyor. Uzmanlar, söz konusu girişimlerin başarılı olması halinde Gazze’de yıllardır süren çatışmaların sona erdirilmesi yönünde “tarihi bir fırsat” doğabileceğini vurguluyor.