“Dolu savar” olarak bilinen cihazların kullanımı, Adana Valiliği tarafından resmen yasaklandı. Artık bu cihazı kullanan üreticilere idari para cezası kesilecek.
Çukurova Ovası, Türkiye’nin en verimli tarım bölgelerinden biri olarak biliniyor. Ancak son yıllarda iklim değişikliğinin etkisiyle bölgede yağış rejimi bozuldu, mevsim dışı sıcaklık artışları ve uzun kurak dönemler yaşanmaya başladı.
Bu durum, üreticilerin alternatif yöntemlere yönelmesine neden oldu. Özellikle “dolu savar” adıyla bilinen ve havaya ses dalgası ya da kimyasal partikül yayan cihazlar, son yıllarda birçok çiftçi tarafından dolu ve şiddetli yağışları önlemek amacıyla kullanılmaya başlandı. Ancak bu cihazların “yağmuru kestiği” yönündeki iddialar, tartışmaları da beraberinde getirdi.
Çiftçilerden Gelen Talep: “Yağmurumuzu Engelliyorlar
Adana’nın farklı ilçelerinde faaliyet gösteren üreticiler, bu cihazların bulut yapısını bozduğunu, yağmurun düşmesini engellediğini savunuyordu. Özellikle Yüreğir, Ceyhan ve Karaisalı bölgelerinde yağışların azaldığını düşünen çiftçiler, “dolu savar” cihazlarının yasaklanması için Valiliğe dilekçe verdi.
Yüreğir Ziraat Odası Başkanı Mehmet Akın Doğan, çiftçilerde bu konuda güçlü bir inanış oluştuğunu belirterek şu açıklamayı yaptı:
“Bilimsel olarak dolu savarların yağmuru engellediğine dair bir kanıt yok. Ancak sahadaki üreticilerde ciddi bir algı var. Bu nedenle Valilik, toplumsal huzuru sağlamak ve tarımsal üretimdeki endişeleri azaltmak amacıyla yasak kararı aldı.”
Adana Valiliği, İl Tarım ve Orman Müdürlüğü koordinasyonunda hazırladığı kararnameyle dolu savar cihazlarının kullanımını tamamen yasakladı.
Artık bu cihazların satışı, kurulumu veya çalıştırılması durumunda, ilgili kişilere idari para cezası uygulanacak.
Karar kapsamında İl Tarım ve Orman Müdürlüğü ekipleri, kırsal bölgelerde denetimleri artıracak. Yetkililer, yasakla ilgili bilgilendirme çalışmalarının da köy ve mahalle muhtarlıkları aracılığıyla yürütüleceğini belirtti.
Bilim Dünyası İkiye Bölündü
Dolu savarların etkisi konusundaki tartışmalar yalnızca Adana’da değil, dünya genelinde de sürüyor. Bilim insanlarının büyük çoğunluğu, bu tür cihazların meteorolojik sistemleri değiştirecek kadar güçlü olmadığını savunuyor.
Meteoroloji uzmanı Prof. Dr. Haluk Korkmaz, konuyla ilgili şu değerlendirmede bulundu:
“Dolu savarların bulut oluşumuna veya yağış rejimine kalıcı etkide bulunduğuna dair hiçbir bilimsel veri yok. Ancak yerel ölçekte psikolojik ve sosyal etkileri oldukça güçlü. Çiftçiler yağmurun kesildiğini düşündüğünde panik yaşanıyor, bu da üretim planlarını bozuyor.”
Ancak bazı üretici birlikleri, “dolu savarların yaydığı yüksek frekanslı ses dalgalarının yağış öncesi bulutların yoğunluğunu azalttığını” iddia ediyor.